Huwebes, Setyembre 29, 2011

Chapter 6 Bicol

Sunday, September 11, 2011


Buhay may Pamilya 2011

         by rawitdawit 



Duwang kape sana sa sarong aldaw
Sarong basong gatas sarong aldaw,
One cup rice sa ugto, pamangihan,
Kun makaong instant pansit canton,
Gibuhon nang kumpletong isira;
Kaagan ki gulay buda spices,
Sarong patos ki tasty bread
Pang duwa o tulong aldaw,
Makatipid,
Maniwang man ki diit,
Ah,
Ini an buhay may pamilya,
Kun manluya sa bangui
Pwede man na duwang basong gatas
Pagkaaga buda duwang platong maluto sa pamahaw,
Minsan pwede man na may serbesa,
Alagad mas maray kun hali sa kainuman.

                                Aligata(Bicol Poem) 
                                                      jomark m. baynado









 











  Aligata...
Nagkakamang sa uma
Baktot tupasi
Dawa magubat kinakaya.

Aligata....
Dawa sari siton sinra
Uda kapagalan
Sa paganap sa pagkaon
Pirming nagtratrabaho
Pero diri nagrereklamo.
Ginigibo ngamin makapagsirbi sana.
A tawo kuno kaya magigging aligata?
                          




Lunes, Setyembre 26, 2011

Chapter 5-Southern Tagalog

                                        'Tumawa Ka'
                                   ni: Jerome Apilla


Tumawa ka
sa problema,
Sabi ng iba.

Tabla kayo,
Ng problema mo,
Tumatawa kayo pareho.

Pero wala siyang sugat
Ni peklat,
Ikaw ang silat.

Tatawa ka,
Ikaw ang tanga,
Problema’y maligaya.

Hindi dapat tawanan,
Dapat solusyunan
Pagkat kailangan.

Hindi makukuha
Sa pagtawa
Ang lintik na problema.

Utak: paganahin,
Katawan: pakilusin
Sa mga suliranin.

Kailangang mahagip,
Kailangang mag-isip
Hindi ang bibig.

Huwag pakinggan
Ang kasabihan,
Walang basehan.

Ikilos ang kamay
Diyan nakasalalay
Ang iyong buhay.

Marami sa ating mga Filipino ang dumaranas ng katakut-takot na problema. Mula sa kahirapan hanggang sa mga ganid na politicians. Kailangan nating kumilos at maging mapanuri, hindi lamang pagtawa sa mga nakabilad at nagdudumilat na mga problema ng ating lipunan. 







Tagalog na Tula sa Tuluyan

Tula Tungkol sa Pagbabagong-Buhay

Ang tula sa tuluyan sa Pilipinas ay tinatawag din naman na free verse sa wikang English. Ang uri ng tula na ito ay hindi nagbabatay sa sukat (metering) o tugma (rhyme). Ngunit sa gitna nito, kinakailangan pa rin na magkaroon ng porma (form) at sining (poetic art). Ang tula sa tuluyan
ay pangkaraniwan nang ginagamit ng mga makata upang maihatid sa kanilang mambabasa ang kanilang kaisipan sa pamamagitan ng malayang taludturan.

                                                         PAGBABAGO
                                    ni: Nene Cristobal


(Tungkol sa Makata: Isang maybahay at ina ng tatlong anak na ang libangan ay ang gumawa ng tula habang nasa bahay. Mahilig ding magluto at makinig ng tugtugin sa radio.)
Sa tigang na lupa,
Ipapatak
ang luha ng langit,
Sa bitak ng bukid,
Ibubuhos,
ang dusa ng dibdib.

Matitighaw ang uhaw
Ng pagdaralita,
At pagdurusa
Sa ligayang tunog,
Ng kulog
Na bubusog!

Mapapawi ang pagkatuyot ng labi
Ng pagkatao’t sarili,
Na lugami
Sa pagsisisi
At lalagi sa diwa
Pagbabago ng budhi.

Babasain ng mga patak,
Ang init at alab
At hihintayin ang aliwalas,
Ng langit,
At ang sakit
Na naitatak ng lupit.

Upang matanaw
Ang bahagharing nakaguhit
At nakaukit,
Sa dilim ng parisukat
Na mundong may lamat,
At hindi nasusukat!

Babangon ang lamig
Sa ligalig
Upang masakop
Ng halakhak,
Hindi ipagkakait
Pagkat sabik…

Pagkat sabik!

Paliwanag o Paglalarawan ng Tagalog na Tula:

Ipinadarama ng sumulat ng tagalog na tula kung paano niya ibig na magbago ng buhay upang makita niya ang liwanag. Nais niyang ipadama sa kanyang tula ang pagnanais na maging daan din naman sa pagbabago ng ibang tao at matulungang makabangon sa mga pagdurusa.







                                          Alaala ng Nakaraan
                                           ni: Naty Martinez


Mga nakaraang kay sarap balikan
Masasayang araw noong kamusmusan
Akala mo lagi walang katapusan
Kaligayahan ay di na mapaparam.

Sa may tabing-dagat, kami'y naglalaro
Buhanging kay puti paa'y tinatago
Para bang ang lungkot doon ay kay layo
Paraisong tunay wala ng siphayo.

Doon ay may tulay na dinadaungan
Ng mga sasakyan na galing sa guiuan
Yari man sa kahoy matibay din naman
Sapagka't binuo sa pagtutulungan.

Dito rin sa tulay ay merong rituwal
Lalo't bakasyon ng mga kabataan
Pagkakatapos ay tinutulak nalang
Libre na sa langgas wala ng gamutan.

Ang tubig sa talon pagkaganda-ganda
Sa tuwing maliligo doon nagpupunta
Mga taga baryo doon naglalaba
Sagana sa tsismis pagkasaya-saya!

Pag naiisipang kumain ng buko
Yakag ang barkada sa niyugan ang tungo
Bitbit ang asukal,itak at kutsilyo
Doon maghahanap aakyating puno.

Pagkasaya-saya ng buong barkada
Panay na babae pag-akyat di kaya
Pinipilit pa ring umakyat ang isa
Hanggang magtagumpay buko'y malaglag na.

Madalas mangyari ay puro tawanan
Pag bukong napitas wala palang laman
Aakyat na muli kahit magasgasan
Bukong ninanasa dapat na matikman.

Ang masaklap nito pag-uwi sa bahay
Baka may pamalo na hawak si nanay
Yon palang asukal na aming tinangay
Panghalo sa suman ang sabi ng tatay.

Di baleng mapalo nasiyahan naman
Nakaw na asukal kay tamis din naman
Barkadang kay kulit na napagalitan
Nagkatinginan lang at nagkatawanan.

Pagka sarap-sarap na balik-balikan
Mga karanasan noong kamusmusan
Dulot na ligaya di kayang pantayan
Lalagi sa isip kahit tumanda man







                                                  "Welga"
                                          ni: Ariana Trinidad

Dadaanin sa sigaw,
Ang bulong ng utak,
Sa simulaing naligaw,
Malalim din ang babaw!

Sa kalsada ibabandera,
Mga watawat ng pagdurusa,
Laban ng kasama,
Ipakikibaka!

Ang pait sa damdamin
Ay tamis na gagamitin
Upang makapiling
Ang minimithing lilim.

Ang diwa ng unyon,
May pusong lilingon
Makakasumpong
Ng dakilang panginoon!

Huwag kalimutan
Ang pakikipaglaban
Ay hindi sandigan
Para sa sariling kapakanan!     









                                                                 "Sa Aking mga Magulang"
                                           ni: Jerome Apilla

Kayo ang dahilan ng aking hininga
Ako ay nabuo sa inyong kalinga,
Pag-ibig na wagas, totoo’t dakila,
Ang siyang nagbigay ng lakas ko’t sigla
Hinubog ang aking damdamin at diwa,
Kasama ko kayo sa ngiti ko’t luha.

Sa aking pagtulog sa gabing madilim,
Nagbabantay kayo hanggang sa mahimbing,
Hindi hahayaang lamok ay kagatin,
Pati na ang init, pilit papawiin,
At kung ako ma’y tuluyang magising,
Nakangiti kayong sasalubong sa akin.

Hindi nga maliit ang sakripisyo n’yo.
Simula nang ako’y maging isang tao,
Kaya naman ako’y may mga pangako
Mga utos at hiling ay susundin ko,
Igagalang kayo at irerespeto,
At mamahalin sa buong buhay ko!



                                                                          Bulatlat

                                                
                                                      ALEXANDER MARTIN REMOLLINO


Ang pader ko’y di lamang malamig at malagkit,
Nakakwadro rin dito ang latay ng pasakit.
Ang sahig ko’y di lamang marumi at maganit,
Nakaratay din dito ang tisikong inip.
Ang rehas ko’y di lamang kalawang ang galis,
Naglangib na rin dito ang paglayang nais.

Wisikan ng tula ang langib ng paglaya!
Wasakin, wasakin ang rehas na sutla!
Wakasan, wakasan ang salot ng pagdusta!
Bumangon sa dilim na ngitngit ang tanglaw!
Banggain, banggain ang pader na ampaw!
Banggain ang karsel na pagtakas ang hiyaw!

                                                                      

chapter 4-Central Luzon

Luz Dayrit Navarro is a native of Bamban, Tarlac, Philippines. She studied at Holy Angel College (now, Holy Angel University) in Angeles City, where she was the Editor-in-Chief of the school organ, the Angelite. She also attended the University of Santo Tomas College of Pharmacy in Manila, Philippines. She married Dr. Honorio Navarro ( University of the Philippines Medicine '55) in May, 1953. They have four children, two boys and two girls. The family went to live in the US and they are all US citizens now.  All her children are married and live in different states with their own families. Now a widow, Mrs. Navarro resides in San Diego City, California.
She is retired, and spends her time writing her autobiography, reading her beloved books and collecting her writings done when she was still in the Philippines. She also wrote the family history as it was handed down from previous generations by word of mouth. She wrote the family tree on her maternal side and encouraged her elder cousin to write the family history on her paternal side. She believes that any one who can remember the story of their lives must tell it to the succeeding generation and leave it as a legacy to future generations, that they may know how their ancestors lived during their time on earth.
Ing Balen Cung Bamban by Luz Dayrit Navarro

                      
Siglong labing lima, lugal meguing Bamban,
                      Ding bunduc Caraballo, banda lang albugan
                      Ding tau canita, Baluga la't Zambal
                      Mabibie caring bunduc at pulung macapal,


                      Siglong labing-anam, ibat Capampangan,
                      Taung mangatapang manintun pitamnanan,
                      Quinurus lang ilug a ausan dang Parua,
                      Capatagan iquit da, bistaman gubat pa.


                      Miglinis la qng gubat, carelang pitucnangan,
                      Dacal lang tanaman a ausan dang "bamban";
                      Inia Bamban na rin ing pepalagyu ra
                      Ba reng atandanan itang lugal a ita.


                      E binang melambat, meracal la ring tao,
                      Pati na magtindang Intsic a viajero
                      Siglong labing-walo, dacal nong Cristiano,
                      Meminyag Castila, frayleng Agustiano.


                      Fundadores Bamban, Sibal ing lahi ra,
                      Mialiwang familia, Bamban, memalen na,
                      Rivera, Lugtu, Dayrit, Macale, Vergara,
                      Manipon, Dela Cruz, Lumboy, Maristela;


                      Punsalang, Sangalang, Campo, Santos, Megia,
                      Navarro at Lagman, Manio at Tolosa,
                      Tiglao, Lacanlale, Diaz, Dimalanta,
                      Canlas, Pangan,Sison, Pamintuan, Arcilla.


                      Gobernadorcillo, cayang cautusan,
                      Guewa na neng balen, ing lugal a Bamban,
                      Fecha mil ocho cientos treinta y siete ya
                      Lubus meguing balen, ing Bamban canita.


                      Revolucion '96 Bamban Katipunan abe la,
                      Serviliano Aquino ya ing Heneral da.
                      Siglong labing-siam iniang meyari ya,
                      Meco lang Castila, Americano panyatang da.


                      Siglong aduang-pulu, Bamban miunlad ya,
                      Central Luzon Milling Company, ya ing telacad da;
                      Dacal pupul atbu, pale, mialiwa pa,
                      Ding Americano, progreso ing binye ra.


                      Abe-abe la ngan dening taga-Bamban,
                      Circulo Bambanense carelang aguman.
                      Nula man miras, Sibal a familia
                      Qng Sibal Reunion, maquipagtipun la.


                      Caduang Guerra-Mundial, Hapon dinatang la,
                      Apat banuang singcad, memalen pibata ra,
                      Iniang Liberation, Americano mibalic la,
                      Independencia ya ining pigcalub da.


                      Fechang '91 ning siglong aduang-pulu
                      Mitdas ya ing vulcan ausan dang Pinatubo
                      Barrio da qng bunduc, minta lang memalen,
                      Dios ya ing magligtas, e nala paburen.






Qng Aldo Mung Beitan
Diciembre 18
by Gory Dary (Talipanpan neng Gng. Gregorio C. Dayrit)
Ua baluan mu qng minuna, pilcaran mu neng patanid,
Ing mebigu mung Poetang migale qng "Ecu Malit."
Dapot nung deang bulaclac ilang cacu misisitsit
Qng aldo mung quebaitan, macananung ecu dalit?
Sisitsit da man canacu, picamuan, sana emula,
Uling era naman balu, sinabi ramu karela,
Deang maralas daralo, munta queni, munta queta
A balisang limpad, limpad, masalitang mariposa.
Tabalu ding mariposa ba't carelang camalayan?
Ing malijim nang panaslag ning aldo mung quebaitan?
Dapot, canitang sabi ra, carela mu namang dimdam,
Caring malagu nang Hadas ning lebasan dang caqueuan.
At ding Hadas quitnan cula, tajimic la't e bubulad,
Nune, ing cacu ra tiru, ing bunduc ning "Nabanlag."
Memintu cu't pintalan que, at layun cu pang minuquiat,
Uling ing canacung nasa magcang carin cu amalas.
Nanuman, ala cung disan pangaras cu cababauan,
Balacu, miras na cacu, wakas ning sablang lelangan,
Dapot cabud meliquid cu qng planas banda cung wanan,
iquit que ing larawan mu, lalauan nacu't titimanan!
Guinalang que't delanginan, dapot biglang merine cu,
Uling ala cu mang bitbit para qng beitan mung aldo.
Dapot ngening balu muna qng yamu ing caguiuan cu,
Damutan me't daraun que ing "pusu" ning calulu.
___________
The English Translation
USTANG
Translated by Luz D. Navarro
Yes, I remember that you gave a reply
To your forsaken Poet who sang "I Knew Not."
But if those flowers themselves whisper to me
The day of your birth, how could I not sing it?
Though they whisper to me, reprove them not,
They are innocent, it was whispered to them
By their frequent visitors who flit here and there,
Those busy fluttering, gossiping butterflies.
I know not how those butterflies ever knew
The mysterious dawn of your birth!
But they also told me that they only heard it
From the beautiful Naiads they passed in the wilderness.
When I asked the Naiads, they were silent
And pointed to me the mountain of Nabanlag.
So, off I went and climbed the mount
That I might see what I have hoped for.
But when I reached the top, there was nothing.
I thought it was the end of everything---
But when I turned to look at my right side---
There, smiling at me, was the image of you!
I gave obeisance, but suddenly, I was embarrassed,
For I brought no offering on this day of your birth,
But now that you know how deeply I feel,
Please accept my sole offering--- my poor heart.




About the poem: The original Pampango poem was written by the poet, Gory Dary in December 1925 and published in the Lirang Capampangan, a magazine circulated in provinces of Pampanga and Tarlac. At that time, the writer was courting the young lady, Ustang (Fausta M. Sibal) whom he later married in 1927. When the family of Ustang read the poem "Ecu Malit," the lawyer brother of Ustang made a poem supposedly written by her entitled "Malit Mu na" and also published it in the Lirang Capampangan. In "Ecu Malit," the poet was asking what the smiles and meaningful glances of Ustang meant. In "Malit Mu Na," Ustang hinted that her glances were meant to measure or size up her suitor if the suitor will pass her strict scrutiny. This surviving Pampango poem was found among the personal papers and documents of the late Fausta S. Dayrit upon her demise in 1988. It is now in the keeping of Ustang's son, Eduardo, who supplied us a copy.





Chapter 3-Cagayan Valley

ONE TIME YOU WERE MINE
Kristine Recolizado Sapla, Philippines

There was once in my life
That I fell in love with;
There was once in my life
That a man I truly care with.

Summertime turns to winter,
Days turns to years
But my heart felt sad...
Because those feelings were left within.

One time I had a dream
You were kissing my lips;
One time I had a dream
Your arms were entangled with mine.

One time I had a dream
Your embrace was so warm;
One time I had a dream
That Lem was mine.

And yes, those dreams came true!
So I cherished the time that I have you,
I cherished the moment that I've kissed you,
I cherished the second that I've hugged you.

But I know, dreams will come into an end.
So now, I wanted to thank you
For the memories we have and shared;
I wanted to thank you
For the love I felt was real and true;
I wanted to thank you
That once in my life I have you.


                                                     Nam-ay Ngata?
                                                                     Tom Diaspora

Adda ak ita ditoy Federal Way Washington. Agisursuro ak dita Montessori Plus School, Kent. Idi Septembre ak laeng nga simmangpet ditoy Amerika, damo nga baddek ko iti nalamiis nga daga.

Sangapulo a tawen a nagisuro ak iti pilosopiya diay UE ngem kas kadagiti natakawan ti namnama ken adu a kapanunutan, diak naanusan nga pekkelen (manen) dagiti ling-et tapno laeng adda pagayusan dagiti nabat-bati nga (pagla)laing ken panagayat para iti bukbukod nga ili. Sangapulo nga tawen, kalpasan ti panangibuyat amin dagiti nagannak iti kakaisuna nga sentimo ken sentimyento ti panganan, ti kabarikiran ken kataltalunan dagiti adu a rigrigat, bimmaliw ken bimmaliktad dagiti arapaap -- "kas kadagiti bulong iti tiyempo ti lamiis nga madi makaigawid kadagiti bukod da nga kolor, kapilitan nga umibbet ken agparigreg tapno kamaten na ti gasat"(see my poem, pagkatapos ng taglagas). Nagbunga dagiti adal ket naipapel--AB Philosophy idiay Seminaryo ken MA Philosophy diay UST -- ngem awan latta’t nalang-ab ko nga sabali idiay kusina mi. Kakaisuna nga bunga dagiti adu a dekada a namnama nga inbunubun da lelong kenni itang, saibbek laeng ni inang iti mangmangeg kada agbakasyonak aggapo Manila, bitbet ko dagiti agparayag nga luplupot, makmakan, panagsasao maipanggep iti parabur ti siyudad. Ngem kalpasan ti makalawas, lotto wenno huweteng laengen ti nabatbati a mangitultul-o ti tibker ken ragsak dagiti anges.

Ita, adda ak ditoy Washington. Iggem ko dagiti adu nga arapaap dagiti nagannak, kakabsat ken adu a kabagyan nga mangnamnama piman a masapriyan ti gasat ko. Gasat kunada, madi da ammo nga rinabii nak nga agkumkumot iti riniburibu nga iliw. Maymayat pay nu adu maubra, ta di na ka malagip ni liday. Ngem nu ikkam bassit ti tiyempo dagiti napalabas nga sumirep, awan pay nakitak a sennaay a kas daytoy bukbukod ko nga rupa.

Pito kami nga agkakabsat: Ti inauna ket adda diay UAE; Maikatlo adda idiay South Korea; Maikalima adda idiay Taiwan; Maikainnem adda diay Zambales; Maikapat addaan ti asawa ken anak kabbalay da inang ken itang ken buridek nga agbasbasa. Nakaturpos iti innem iti kolehiyo ket nagbalin kami a pamilya ti lubong, ti taaw, ti angin, ti selfon, ti internet, ti lagip, ti napalabas, ti tinakaw nga ar-arapaap. Diaspora kunada -- nawarawara nga ayat wenno timpuyog dagiti ragsak iti nakayanakan -- tapno laeng biruken mi ni gasat nga ilemlemmeng ti sistema ti tumaytayab nga presyo.

Malagip ko idi ubbing kami pay laeng: singko sentimos ti lima nga dulse. Beynte sentimos met ti Coke nga 12 oz idi 70s. Awan ammo mi maipanggep ti Martial Law. Panawen ti panagturay da "Enrile, Carag Reyno ibotos ti tattao. Awan rigat ti biyag...." Panawen ti UTLI loggers nga inaldaw nga mangtaptapok kadagiti al-alad, kalkalsada ken kabanbantayan ti Baggao, amyananen ti Sierra Madre. Agtallon a dekada manipud idi nga ti Baggao (Cagayan Valley) ti maysa kadagiti ili nga tinawen nga bisbisitaen ti dadakkel nga layos nga mangperperdi kadagiti mulmula ken adu nga taraon.

Sakbay nak nga agpa-Amerika, namatmatak ni Lilong Insyong ko nga in-inut nga natay maigapu iti kanser ti karabukob. 24 nga aldaw nga saan pulos a nakapangan, pinili ni lelong ti saan nga agpaospital. Ammo na piman diay lakay nu kasano ti rigat ti maospital: rigat ti kaawan ti namnama nga agbiag ken kaawan ti pangbayad. Kinse nga apoko na a nakaturpos ti kolehiyo, nakapsot ti kapanunutan diay lakay nga adda maiyawat mi nga nam-ay. Ngem piman, pinili na ni patay.

Diaspora ken kaawan ti nam-ay, nudtoy mi pay nga piduten ti biag ken biruken ti kun-kunaen dagiti pilosopo nga "being" ken "meaning" ti kinaadda mi ditoy rabaw ti daga? Nudtoy aya ti rang-ay, ti nam-ay tapno agtalna kuma metten ti panunot ken lasag? Anya kadi ti kolor na ti biag nga naiprenta kadagiti dolyar tapno panawan mi ti nakayanakan ti ragsak ken kapututan toy managayat nga pigsa ti puso?

Agalaunan ti bigat. Imbag laengen ta adda pay oras ko nga agsaludsod ken mangikur-it kadagitoy nga sasaibbek. Sapay la koma ta makaturog nak nga insigida



   
                              You're God's Special Gift





  You came into my life unexpectedly
You showed me your love and care vividly
You turn my day bright and make me smile untiringly
I thank you very much for being there sincerely.

A day without you has never been easy
Because I miss your gentle touch, hugs and kisses baby
I am glad that I have met you dearly
So, I'll keep you in my heart and love you tenderly.

God gave you to me as a special gift from heaven
He blessed me with a nice and wonderful man
I'll treasure you like the way I have been
I promise to take care of you since the day you came.

I want to shout to the world how lucky I am to have you my dear
I know God has created us to build dreams together
I always pray that we could stay much stronger and longer
Because I am willing to give you my breath forever.   






Ikaw Kasama, at ang Malayang Bukas ay Iisa

Sinag Diwa
 (Cagayan Valley)
 Tunay na dakila ang kaisipang sa ati’y gumagabay
Diwang mapagpalaya sa atin at sa masa
Kaisipang siyang dahilan kung bakit ako’y narito
Habang pinagmamasdan ang iba pang mga kasama
Sa kanilang masigasig na pagkilos…

Kaytulin ng panahon,
Kaylan lamang ba nang sinabi mo…
“Sige, kasama, hanggang sa muling pagkikita”
Ngayon, heto uli tayo
Katulad ng mga alon sa dagat na dumadaluyong
At ihinahalik ang pagsikhay sa pampang
…unos ma’y dumatal

Ikaw, ang mga kasama, ang masa at ang pakikibaka,
Mga pinakamakabuluhang bagay
Na nangyari sa buhay na ito—
‘Pagkat doon ko napagtantong
Walang saysay ang mabuhay para sa sarili at iilan…

Batid kong di pa sapat ang karanasan na aking natamo
Kaylangan pa ng pagpapanday ng panahon
Upang maging isang tulad mo.
Kasama, sa ating pagsikhay sa pinapangarap nating lipunan
Ikampay ang ating mga bagwis
Tulad ng haring ibon sa himpapawid—

Patuloy na isulong ang pinakaabanteng kaisipan!
Sumandig at magtiwala sa masa
Bakahin ang sistemang mapanupil at mapagsamantala
Na siyang nagpapahirap sa sambayanan
Tungo sa pagkakamit ng di magmamaliw na liwanag…
Liwanag ng malayang bukas!

(Tula ito ng isang estudyanteng kamakailan lamang nagpasyang buong panahong maging organisador pagkatapos maranasan ang bulok na sistema ng edukasyon/pagtuturo gayundin pagkatapos maranasan ang ilang mga pandarahas ng mga pulis sa mga mobilisasyon)





Ditoy Laud
Penstalker

Alas tres ti agsapa nagmulagatak
Awan pay lawag
Ta ti Init nabati dita Daya
Nanam-ay ita ditoy pagid-iddaak
Nabara met toy ules
A nangbalkot kaniak
Nupay nalam-ek
Naglam-ek
Ti Enero ditoy California ita.
Alas tres ti agsapa bimmangonak
Diakon makaturog
Ta ti bagik makigidgiddan latta
Iti taray ti lubong dita Daya
Uray mano a bulan ti lumabas
Ngata daytoy pusok
Daytoy nakem
Sapulennanto
Ti bara dita daya.
Here’s the rough English translation. Pardon me, this isn’t the best translation but perhaps I can improve it at a later time.
Here in the West
I woke up by three a.m.
The light hasn’t arrived
The Sun slept in the East
My bed comforts me
and the blanket’s all over me
I feel warm
In spite of the cold
It’s so cold
In January here in California.
I rose by three a.m.
I couldn’t go back to sleep
My body keeps running
To the beat of the East
No matter how many months pass
Perhaps this heart
Perhaps this mind
Will keep longing for
The warmth in the East.








                                                                  




 

Huwebes, Setyembre 22, 2011

chapter 2-ILOCOS

                                  Wedding Song by Tita Lacambra Ayala
(Initially published in Sunflower Poems, 1960)


The inevitable is true like lily bulbs
rooting in the case
implicit order of armchairs, tables,
books, bed
in this occupied room. All sounds waved
to the seasons
of living and dying pipesmoke
and sardines rotting in the day-old
garbage can.
Dead geckos have been swept away
wall cracks stopped to divide private silence
from outward loiterers.
The strong clasp of hours is softened
only by reluctant sleep.





Plot of the other woman

Virgilio Samonte

 

Manuel possessed a vitality that was insatiable. His healthy, younger years were marked by a succession of mistresses. Even servant girls were prey to his desires. Cecilia, the wife had taken Loida, the harelip as a househelp in a desperate hope that she would repel him. His philandering caused the state of penury in which they existed. So it was surprising how even with his intended imperfections, Cecilia seemed to have loved him even more. 
Loida had been with the couple since. She possessed a face which to a stranger would most likely be described as hideous. The cleft lip, with repulsively livid gums went up in an angle to a flat nose framed in an equally flat face as though it had been bashed in by repeated fist blows.
 
Now Manuel is dying, his appearance a far cry from the lusty man he was once known to be and he has the ashen look of a corpse. Cecilia cares for him and she seldom goes out his room. For Cecilia, Manuel has finally became hers.
 
Loida on the other hand had adopted an unservantly attitude. Suspicious of strangers and guests, she doesn''t bother to hide her bitterness at the thought of Cecilia alone caring for Manuel and sleeping in a room with him. She seems to bristle with suppressed anger and moves around doing her chores in furious haste.
 
In one of those rare times when Cecilia went out of the room, Loida screamed repeatedly. Her screams sent Cecilia back to the room where she saw Loida holding the inert form of Manuel, screaming while tears flowed down her face, saliva flying from her mouth that he is hers too, that he loved her.